W zabytkowym młynie w Gapie w gminie Ciechocin Fundacja „Ocalony Świat” zamierza uwtorzyć muzuem

Park petrograficzny

Na powierzchni ok. 4,5 ha planowane jest stworzenie obiektu, który służył będzie jako źródło wiedzy dla szkół, uczelni i innych hobbystów, chcących poobcować z naturą i poznać historię kształtowania Ziemni przez lądolód. W chwili obecnej teren ten jest nieuporządkowany i wymaga dużego nakładu pracy. Głazy narzutowe są wyłącznie gromadzone.

Docelowo w parku znajdą się ścieżki edukacyjne, przy których ustawione zostaną zgromadzone okazałe głazy narzutowe wyposażone w tablice informacyjne określające rodzaj oraz miejsca ich pochodzenia. Interesującą częścią obiektu będzie ekspozycja zgromadzonych kamieni młyńskich, nad którą prace obecnie trwają.

W pobliskim budynku powstanie również muzeum, gdzie wyeksponowane będą zgromadzone skamieniałości oraz narzędzia używane przez ludzi wykonujących tzw. ginące zawody. Cały obiekt będzie ogrodzony i dostosowany do potrzeb zarówno najmłodszych jak i starszych.

- Duża powierzchnia parku zapewni spokój, komfortowe samopoczucie i pozwoli uzmysłowić społeczności znaczenie takich elementów przyrody, na które dotychczas nie zwracali uwagi . Park petrograficzny będzie miejscem, gdzie w przystępny sposób każdy będzie mógł zdobyć wiedzę geologiczną i geograficzną, a także poznać historię związaną z wykorzystaniem kamienia w codziennym życiu - opowiada Przemysław Humięcki z Fundacji “Ocalony Świat” .

Fundacja przejęła również opiekę nad zabytkowym młynem w miejscowości Gapa w gminie Ciechocin.

- Jednym z podstawowych zadań naszej fundacji jest również ratowanie przed zniszczeniem zabytków takich jak młyn w Gapie - dodaje Przemysław Humięcki. - Podjęliśmy się opieki na tym historycznym budynkiem zbierając środki na bieżące utrzymanie młyna w stanie nie zagrażającym dalszemu zniszczeniu a także na odszukanie materiałów pozwalających szczegółowo odtworzyć historię Osady Gapa i młyna. Do tej pory udało się odnaleźć archiwalne mapy, które lokalizację młyna wskazują już w roku 1784. Wiadomo jednak, że obiekt ten istniał już w XIV wieku. Udało nam się zabiezpieczyć kamienie młyńskie i urządzenia.

Maszyny i urządzenia zostały wydobyte w sposób bezpieczny i przetransportowane do Kowalewa Pomorskiego, gdzie zostały zabezpieczone przed dalszym zniszczeniem.

- Początkowo nasze plany dotyczące dalszej ochrony młyna przed zniszczeniem związane były z zamiarem jego rozebrania i przeniesienia do tworzonego w Kowalewie Pomorskim Parku Petrograficznego oraz odbudowania z wykorzystaniem ocalałych elementów konstrukcyjnych i maszyn. Pomysł bardzo ciekawy, ale też bardzo kosztowny. Poprosiliśmy nawet o opinie oraz sporządzenie szczegółowej inwentaryzacji eksperta w dziedzinie ochrony zabytkowych budowli. Okazało się jednak, że 70 proc. drewna konstrukcji jest zainfekowana i nie nadaję się do przeniesienia i odbudowy - podkreśla Przemysław Humięcki.

Cenne dokumenty

Decyzje o dalszych losach młyna zmieniło odnalezienie w budynku dawnych map i dokumentacji.

- Pod schodami młyna podczas wydobywania maszyn Tomek Curyło odnalzał dokumentacje techniczną oraz plany młyna. Początkowo Tomek nie miał świadomości, że w papierowym worku znajdują się tak cenne informacje - dodaje Humięcki. - Dopiero po kilku tygodniach przeglądając co znajduję się w znalezionym worku Tomek był zdumiony. Znajdowały się tam m.in. projekt architektoniczny młyna oraz plan wodny z dokładnymi rysunkami i wymiarami całego zalewu, którego w chwili obecnej już nie ma. Wtedy pojawiły się nowe plany i pomysły. Tomek postanowił, że młyn zostaje w pierwotnym miejscu a jeżeli uda się pozyskać środki zewnętrzne zostanie odbudowany od podstaw ale jako ekspozycja. Młyn ten ma wielopokoleniową historię i wymaga zachowania.